Eπιτραπέζιο σταφύλι:Το φρούτο της μακροζωίας
Posted in Θάμνοι & Δένδρα
του Ηλία Κάνταρου
Το επιτραπέζιο σταφύλι είναι από τις πολυτιμότερες καλλιέργειες στην ανθρώπινη ιστορία.
Γνωστά και ως «φρούτα της μακροζωίας», τα σταφύλια ανάλογα με τη χρήση τους προορίζονται για νωπή κατανάλωση (επιτραπέζια), για αποξήρανση ή για οινοποίηση. Τα επιτραπέζια σταφύλια τα βρίσκουμε σε αφθονία από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο. Οσο για τις ποικιλίες που συναντάμε, αυτές είναι πολλές: με κουκούτσια ή χωρίς, κόκκινα ή λευκά, τραγανά ή μαλακά.
Με προϊστορία εκατομμυρίων χρόνων, δεν έχει εξακριβωθεί το πότε ακριβώς καλλιεργήθηκαν τα πρώτα σταφύλια, αλλά από ευρήματα γνωρίζουμε ότι η καλλιέργειά τους άρχισε περίπου το 5000 π.Χ. στη Μεσοποταμία. Εκεί γεννήθηκε και το είδος του αμπελιού που γνωρίζουμε σήμερα, η Vitis vinifera, ενώ στην Ελλάδα εικάζεται ότι πρωτοεμφανίστηκε περίπου το 1700 π.Χ.
Το αμπέλι είναι ένα πολυετές φυτό της τάξης των Ραμνωδών και της οικογένειας των Αμπελιδών, που καλλιεργείται σε εύκρατες περιοχές για τον καρπό του, το σταφύλι. Λόγω της μεγάλης γεωγραφικής του εξάπλωσης, έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες ποικιλίες καθώς και αρκετές παραλλαγές τους, ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας.
Επιτραπέζια σταφύλια
Οι κυριότερες ποικιλίες αυτού του είδους που καλλιεργούνται σήμερα στη χώρα μας είναι οι εξής:
• Cardinal: Πρώιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι. Ωριμάζει από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου.
Victoria: Πρώιμη λευκή ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Καλλιεργείται στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Ροζακί: Λευκή ποικιλία με κουκούτσι, ωριμάζει από το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου.
• Σουλτανίνα: Λευκή ποικιλία χωρίς κουκούτσι, που ωριμάζει από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Τη βρίσκουμε κυρίως στην Κρήτη και την Πελοπόννησο.
• Μοσχάτο Αμβούργου: Εγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Συναντάται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Ribier: Εγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει το Σεπτέμβριο, καλλιεργείται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Italia: Λευκή ποικιλία με κουκούτσι, ωριμάζει από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.
• Φράουλα: Οψιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι. Ωριμάζει από το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
• Σιδερίτης: Οψιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι που συναντάται κυρίως στην Πελοπόννησο. Ωριμάζει από τις αρχές Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
Επιλέγουμε βιολογικά
Στην καλλιέργεια του σταφυλιού που προορίζεται για νωπή κατανάλωση, χρησιμοποιούνται αρκετά φυτοφάρμακα και σε κάποιες ποικιλίες και φυτορμόνες. Γι' αυτό, καλό είναι ο καταναλωτής να επιλέγει τα σταφύλια όχι από το μέγεθός τους, αλλά από τον τρόπο καλλιέργειας.
Τα βιολογικά σταφύλια μπορεί να έχουν ρώγες μικρότερες, ωστόσο είναι απαλλαγμένα από υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Η περιεκτικότητά τους, δε, σε θρεπτικά συστατικά ανά μονάδα βάρους είναι σαφώς υψηλότερη από τα συμβατικά - λόγω της μικρότερης ποσότητας νερού που περιέχουν. Αν πάλι δεν βρίσκουμε βιολογικά, η επόμενη επιλογή μας είναι τα σταφύλια ολοκληρωμένης διαχείρισης, το σύστημα παραγωγής των οποίων ελέγχεται και πιστοποιείται ως προς την ορθή χρήση των φυτοφαρμάκων. Τα σταφύλια στο οικιακό ψυγείο, εφόσον είναι φρεσκοκομμένα, διατηρούνται και πέραν της εβδομάδας, ιδιαίτερα όταν είναι απαλλαγμένα από ρώγες προσβεβλημένες από έντομα και μύκητες. Για να ωφεληθούμε μάλιστα στο έπακρον από τις θρεπτικές τους ουσίες, τα καταναλώνουμε όσο πιο φρέσκα γίνεται. Γι' αυτόν το λόγο, όταν τα επιλέγουμε, πρέπει να προσέχουμε το κοτσάνι τους να είναι πράσινο και σκληρό.
Αντιοξειδωτική δράση
Τα σταφύλια περιέχουν σημαντικές ποσότητες σακχάρων (γλυκόζη, φρουκτόζη και λίγη σακχαρόζη), πολύ νερό (περίπου 80%), ελεύθερα οργανικά οξέα (τρυγικό και μηλικό οξύ), λίγο νάτριο, φώσφορο, κάλιο και μικρές ποσότητες βιταμίνης C.
Εξ ου και οι αποτοξινωτικές, αντιοξειδωτικές, διουρητικές και αντιρρευματικές ιδιότητές τους. Επιπλέον, βοηθούν στην ορθή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Οσο για τις θερμίδες τους, ποικίλλουν ανάλογα με την ποικιλία και το βαθμό ωρίμασης, αλλά συνήθως κυμαίνονται στις 70 kcal ανά 100 γρ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ΟΙΚΟ της Καθημερινής - Σεπτέμβριο 2011
http://realfarm.gr/th
Γνωστά και ως «φρούτα της μακροζωίας», τα σταφύλια ανάλογα με τη χρήση τους προορίζονται για νωπή κατανάλωση (επιτραπέζια), για αποξήρανση ή για οινοποίηση. Τα επιτραπέζια σταφύλια τα βρίσκουμε σε αφθονία από τον Ιούνιο έως και τον Οκτώβριο. Οσο για τις ποικιλίες που συναντάμε, αυτές είναι πολλές: με κουκούτσια ή χωρίς, κόκκινα ή λευκά, τραγανά ή μαλακά.
Με προϊστορία εκατομμυρίων χρόνων, δεν έχει εξακριβωθεί το πότε ακριβώς καλλιεργήθηκαν τα πρώτα σταφύλια, αλλά από ευρήματα γνωρίζουμε ότι η καλλιέργειά τους άρχισε περίπου το 5000 π.Χ. στη Μεσοποταμία. Εκεί γεννήθηκε και το είδος του αμπελιού που γνωρίζουμε σήμερα, η Vitis vinifera, ενώ στην Ελλάδα εικάζεται ότι πρωτοεμφανίστηκε περίπου το 1700 π.Χ.
Το αμπέλι είναι ένα πολυετές φυτό της τάξης των Ραμνωδών και της οικογένειας των Αμπελιδών, που καλλιεργείται σε εύκρατες περιοχές για τον καρπό του, το σταφύλι. Λόγω της μεγάλης γεωγραφικής του εξάπλωσης, έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες ποικιλίες καθώς και αρκετές παραλλαγές τους, ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας.
Επιτραπέζια σταφύλια
Οι κυριότερες ποικιλίες αυτού του είδους που καλλιεργούνται σήμερα στη χώρα μας είναι οι εξής:
• Cardinal: Πρώιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι. Ωριμάζει από τα μέσα Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου.
Victoria: Πρώιμη λευκή ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Καλλιεργείται στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Ροζακί: Λευκή ποικιλία με κουκούτσι, ωριμάζει από το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου.
• Σουλτανίνα: Λευκή ποικιλία χωρίς κουκούτσι, που ωριμάζει από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Τη βρίσκουμε κυρίως στην Κρήτη και την Πελοπόννησο.
• Μοσχάτο Αμβούργου: Εγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου. Συναντάται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Ribier: Εγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι, που ωριμάζει το Σεπτέμβριο, καλλιεργείται κυρίως στη βόρεια Ελλάδα και τη Θεσσαλία.
• Italia: Λευκή ποικιλία με κουκούτσι, ωριμάζει από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου.
• Φράουλα: Οψιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι. Ωριμάζει από το τελευταίο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
• Σιδερίτης: Οψιμη έγχρωμη ποικιλία με κουκούτσι που συναντάται κυρίως στην Πελοπόννησο. Ωριμάζει από τις αρχές Οκτωβρίου μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου.
Επιλέγουμε βιολογικά
Στην καλλιέργεια του σταφυλιού που προορίζεται για νωπή κατανάλωση, χρησιμοποιούνται αρκετά φυτοφάρμακα και σε κάποιες ποικιλίες και φυτορμόνες. Γι' αυτό, καλό είναι ο καταναλωτής να επιλέγει τα σταφύλια όχι από το μέγεθός τους, αλλά από τον τρόπο καλλιέργειας.
Τα βιολογικά σταφύλια μπορεί να έχουν ρώγες μικρότερες, ωστόσο είναι απαλλαγμένα από υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Η περιεκτικότητά τους, δε, σε θρεπτικά συστατικά ανά μονάδα βάρους είναι σαφώς υψηλότερη από τα συμβατικά - λόγω της μικρότερης ποσότητας νερού που περιέχουν. Αν πάλι δεν βρίσκουμε βιολογικά, η επόμενη επιλογή μας είναι τα σταφύλια ολοκληρωμένης διαχείρισης, το σύστημα παραγωγής των οποίων ελέγχεται και πιστοποιείται ως προς την ορθή χρήση των φυτοφαρμάκων. Τα σταφύλια στο οικιακό ψυγείο, εφόσον είναι φρεσκοκομμένα, διατηρούνται και πέραν της εβδομάδας, ιδιαίτερα όταν είναι απαλλαγμένα από ρώγες προσβεβλημένες από έντομα και μύκητες. Για να ωφεληθούμε μάλιστα στο έπακρον από τις θρεπτικές τους ουσίες, τα καταναλώνουμε όσο πιο φρέσκα γίνεται. Γι' αυτόν το λόγο, όταν τα επιλέγουμε, πρέπει να προσέχουμε το κοτσάνι τους να είναι πράσινο και σκληρό.
Αντιοξειδωτική δράση
Τα σταφύλια περιέχουν σημαντικές ποσότητες σακχάρων (γλυκόζη, φρουκτόζη και λίγη σακχαρόζη), πολύ νερό (περίπου 80%), ελεύθερα οργανικά οξέα (τρυγικό και μηλικό οξύ), λίγο νάτριο, φώσφορο, κάλιο και μικρές ποσότητες βιταμίνης C.
Εξ ου και οι αποτοξινωτικές, αντιοξειδωτικές, διουρητικές και αντιρρευματικές ιδιότητές τους. Επιπλέον, βοηθούν στην ορθή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Οσο για τις θερμίδες τους, ποικίλλουν ανάλογα με την ποικιλία και το βαθμό ωρίμασης, αλλά συνήθως κυμαίνονται στις 70 kcal ανά 100 γρ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο ΟΙΚΟ της Καθημερινής - Σεπτέμβριο 2011
http://realfarm.gr/th
